Uithalers en de Douane: wie doet wat

Weblogbericht | 16-03-2023 | Webredacteur Douane

Controles op drugs in havens

Om drugscriminaliteit in de havens tegen te houden, controleert de Douane risicogericht schepen en containers. Aan de hand van zulke risicoanalyses controleren we containers met scans of speurhonden. Treffen we iets aan, dan wordt het HARC-team ingeschakeld om een vervolgonderzoek te doen. HARC-team staat voor “Hit and Run-Cargoteam”. Dit team is een samenwerking van:

• de Douane
• de Zeehavenpolitie
• het Openbaar Ministerie
• de fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst.

Het HARC-team doet de opsporing en vervolging in onderzoeken naar de invoer van verdovende middelen via de havens van Rotterdam, Vlissingen en Moerdijk.

Oppakken uithalers door melding havenmedewerker

Los van de controles die we doen, hebben we voor het oppakken van uithalers hulp nodig van anderen. Uithalers komen op twee plekken: waar de volle containers liggen, en waar vervoersbedrijven lege containers inleveren. Samen is dit een enorm gebied. Er werken veel meer havenmedewerkers dan dat er douaniers zijn om alles in de gaten te houden. We vragen daarom iedereen die daar werkt om door te geven wat ze zien. Daar is een speciaal telefoonnummer voor, het kan ook anoniem.

De meldingen over uithalers komen meestal van beveiligers of andere havenmedewerkers. Zij zien bijvoorbeeld iemand waar normaal niemand is. Of de medewerker ziet geen mensen, maar bijvoorbeeld een zwerm meeuwen die ineens wegvliegt. Zo weet je ook dat er beweging is.

Werkwijze na melding

Een melding gaat naar de meldkamers van de politie en de Douane. De Zeehavenpolitie en gewapende douaniers gaan erop af en blokkeren het deel  waar de uithalers gezien zijn. Ondertussen bellen zij het Team Bijzondere Bijstand (TBB). Het TBB is het ondersteunende Douaneteam dat onder meer de aanhoudingen doet voor het HARC. Zij komen bij alle meldingen van uithalers. Om de uithalers te vinden, doorzoekt TBB de afgezette havengebieden. Daar zijn ze goed op voorbereid. Zo houden ze het enorme gebied en wat er tussen de containers gebeurt in de gaten. TBB heeft naast drones ook speurhonden. Deze honden zijn getraind zijn om de geur van mensen te herkennen.

Arresteert het TBB wel de uithalers, maar zonder drugs? Dan pakt de zeehavenpolitie het onderzoek verder op. Is er wel drugs in het spel, dan beslist het HARC over het onderzoek. In beide gevallen gaan de uithalers eerst met de zeehavenpolitie mee. Die sluit ze op en doet de voorgeleiding bij de hulpofficier van justitie.

De uithalerswet als drempel

Vroeger kregen uithalers alleen een boete. En stonden ze soms al de volgende dag opnieuw in de haven. Om de steeds terugkerende uithalers te ontmoedigen, is er sinds 1 januari 2022 een uithalerswet. Met deze wet lopen mannen die vermoedelijk uithaler zijn het risico op een gevangenisstraf. Ook als ze geen drugs bij zich hadden toen ze gearresteerd werden. Die gevangenisstraf loopt op tot 1 jaar. Wie bijvoorbeeld ook een nep pas gebruikt om de haven in te komen, krijgt zelfs tot 2 jaar gevangenisstraf.