Toezicht op misbruik chemicaliën

Weblogbericht | 04-04-2023 | Webredacteur Douane

Onder het verbod vallen chemische stoffen die kunnen dienen voor de productie van drugs en waarvan geen legale toepassing bekend is. De grondstoffen heten ook wel precursoren. ‘Precursor’ betekent letterlijk ‘voorloper’. Er zijn ook precursoren die wel legale toepassingen hebben. Om misbruik hiervan te voorkomen houdt de Douane toezicht op de legale handel.

Strenge regels voor handel chemische stoffen

Er zijn meerdere soorten chemicaliën waar de Douane op controleert. Zo zijn sommige stoffen direct of na een minimale bewerking te gebruiken als grondstof voor synthetische drugs, zoals amfetamine en XTC. Voor de handel in die stoffen gelden daarom strenge regels.

In het dagelijks werk komt de Douane het vaakst chemicaliën tegen als aceton, zwavelzuur en zoutzuur. Deze stoffen vallen onder een andere categorie dan de stoffen hierboven, omdat ze veel meer worden gebruikt voor gangbare toepassingen. Maar ook deze stoffen worden op grote schaal misbruikt als hulpstof bij de productie van drugs.

Toezicht op bedrijven

Een van de maatregelen om toezicht te houden wordt uitgevoerd door het team Precursoren, Strategische goederen en Sanctiewetgeving (POSS) van de Douane. Zij doen controles bij bedrijven in de chemicaliënbranche. Bij elkaar gaat het om ongeveer 2.000 ondernemers. Die krijgen bijzondere aandacht vanwege de volumes en de soort stoffen die zij maken en verhandelen. Team POSS controleert hierbij niet alleen op stoffen die gebruikt kunnen worden voor verdovende middelen, maar ook op stoffen voor chemische wapens.

Bij het vaststellen van een overtreding, neemt team POSS contact op met het Openbaar Ministerie (OM). In overleg met de officier van justitie wordt bepaald wat de gevolgen zijn voor de onderneming. Bij een eerste overtreding volgt meestal een waarschuwing. Bij herhaling zal het OM aansturen op een strafrechtelijk onderzoek. Aan het einde van zo’n traject krijgt het bedrijf meestal een fikse boete.

Expertgroep precursoren

De lijst van ruim 100 verboden chemische stoffen is een initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Om tot de lijst van de verboden stoffen te komen, is advies gevraagd aan een groep deskundigen van:

• de Douane,
• het OM,
• de politie,
• de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst,
• het Nederlands Forensisch Instituut,
• de Koninklijke Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie,
• het Verbond van Handelaren in Chemische Producten.

Deskundigen uit deze organisaties zitten sinds 1 april 2023 ook samen in de Expertgroep precursoren.