Samenwerking met Singapore: stap richting de toekomst

Weblogbericht | 05-08-2024 | Webredacteur Douane

De Nederlandse douane heeft in de loop der jaren Memorandums of Understanding (MOU’s) getekend met collega-toezichthouders over de hele wereld. In de meeste gevallen gaan die over strategische samenwerking in de handhaving. Denk bijvoorbeeld aan de uitwisseling van informatie met landen in Latijns-Amerika, in het kader van de gezamenlijke bestrijding van grensoverschrijdende drugscriminaliteit. Het MOU met Singapore is anders, stelt Dijkstra. “Hier hebben we het over het delen van data over legale goederenstromen. Wat we in eerste instantie gaan doen is een platform neerzetten om dat onderlinge berichtenverkeer tot stand te brengen: een basis data infrastructuur, kortweg BDI. En die gaan we beproeven, met betrekkelijk kleine brokjes informatie – over onder meer de vertrek- en aankomsttijden van schepen. Voor ons als Douane vooralsnog niet zo interessant, maar wel voor importeurs en exporteurs. Zij krijgen meer inzicht in hun containervracht, kunnen zo hun logistieke processen verbeteren en daarmee mogelijk hun concurrentiepositie op de wereldmarkt. Als de onderliggende techniek eenmaal werkt, hopen we ook data te gaan verzenden en ontvangen over de inhoud van containers aan boord van schepen. Die is voor ons als Douane immers wel relevant. Maar dat is dus iets voor later.”

Singapore is een logische sparring partner

Dat Douane Nederland dit project onderneemt met de collega’s in Singapore ligt volgens Dijkstra voor de hand. “We hebben al goede banden met het land – mede door onze attaché ter plaatse – dus ligt er een solide basis om op verder te bouwen. De douaneautoriteiten daar staan bovendien bekend als modern en vooruitstrevend, eigenlijk net als de Nederlandse. Zij zijn technologisch gezien relatief ver, en daarom zien we Singapore als een logische sparring partner om dit traject in te gaan. Op dit moment zijn niet veel andere diensten daartoe in staat.”

Diverse criteria

De verbinding tussen beide landen dient aan allerlei eisen te voldoen, benadrukt Dijkstra. Net als de gebruikers, en de data die wordt uitgewisseld. “Het moet duidelijk zijn wie informatie aanlevert en ontvangt. Niet iedereen kan zomaar willekeurig informatie indienen of opvragen – dat gebeurt op basis van contracten. En daarvoor is dus ook de MOU. Aan beide kanten willen we weten wie met wie communiceert; de data blijft in Nederland en Singapore. Die data zelf moet gestandaardiseerd zijn, en vooral betrouwbaar; beveiligd en versleuteld. En uiteraard kijken we kritisch naar welke gegevens we zelf – als overheden – met elkaar gaan delen. Die moeten voldoen aan diverse wettelijke criteria, en bijvoorbeeld AVG-proof zijn. Onze juristen zoeken dat allemaal tot in de puntjes uit.”

Minder controles

Overigens kan Singapore zelf niet direct veel informatie leveren over vracht met bestemming Europa. Dijkstra: “Het land is niet bepaald een grote producent; het is meer een doorvoerland of logistieke hub, net als Nederland. De goederen die er vanuit de haven vertrekken worden vooral gefabriceerd in andere Aziatische landen. Dit betekent dus dat we straks data moeten ophalen uit zulke bronlanden. Voor ons is het handig om te weten wat er precies in containers zit, zodat we selectiever kunnen controleren en dus minder onnodig hoeven interveniëren in logistieke processen. Daarvoor hebben we een meer gedetailleerde goederenbeschrijving nodig; op dit moment is die nog vaak erg globaal. Uiteraard hebben ook bedrijven hier baat bij. Zoals grote sportmerken en voedselfabrikanten, die veel producten laten maken in Vietnam. Zij krijgen nu nog relatief vaak met douanecontroles te maken, ook al zijn ze vertrouwde marktdeelnemers. Als zij ons op termijn uitgebreidere informatie gaan verstrekken, wordt dat een stuk minder.”

Voorbode

Aan de goederenstroom vanuit Singapore kleven vanuit douaneperspectief niet echt grote risico’s. Daarom is het MOU met de Zuidoost-Aziatische stadsstaat niet direct een initiatief dat de wereld zal veranderen, relativeert Dijkstra. Maar het is volgens hem wel een voorbode van wat komen gaat. “Met de groei van de mondiale handelsvolumes moeten wij als douaneorganisaties nu eenmaal meer en meer data uitwisselen. Anders kunnen we simpelweg ons werk niet langer goed doen. Daar zijn wij – in Nederland en Singapore – echt van overtuigd.”

Bredere strategie

De nieuwe overeenkomst is dan ook onderdeel van een bredere strategie van Douane Nederland. Dijkstra: “Meer data-gedreven werken staat hoog in ons vaandel. We hebben al veel informatie in onze eigen systemen, en alle extra gegevens uit externe bronnen helpen ons om afwijkingen in de goederenstroom vast te stellen. Dat wil zeggen: mismatches tussen de goederencode op de aangifte en de fysieke goederen. Als we die beter en sneller in beeld hebben, kunnen we gerichter controleren. Daarvoor is het overigens niet alleen van belang dat we over meer data beschikken, maar vooral ook dat we daar slimmer mee omgaan. Steeds betere analyses maken dus. Dat doen we met behulp van automatisering – meer rekenkracht.”

Portbase spin in het web

Het nieuwe samenwerkingsproject is niet alleen van de overheid. Ook het Havenbedrijf participeert, evenals Portbase, dat zich inzet om goederen- en datastromen via de Nederlandse havens en verbonden ketens zo efficiënt, duurzaam en veilig mogelijk te laten verlopen. Dijkstra: “Portbase levert een deel van de technische infrastructuur en is de draaischijf als het gaat om informatie-aanlevering vanuit het bedrijfsleven. We zorgen dus met elkaar voor de snelweg waar bedrijven en overheidsorganisaties gebruik van kunnen maken. Die samenwerking in de haven is voor ons van grote waarde, zoals we als MT Douane al eerder hebben benoemd in onze Mainport Strategie.”