Q&A: Importheffingen op producten uit de Verenigde Staten

Bij het invoeren van producten van buiten de EU heft de Douane mogelijk invoerrechten. Deze heffingen vallen onder douanerechten. Bij de importheffingen op producten uit de VS gaat het om ‘aanvullende invoerrechten’. Dat zijn extra rechten, ofwel belastingen, die de EU bovenop de standaard invoerrechten kan heffen. Bijvoorbeeld als tegenmaatregel op extra heffingen die een ander land instelt op goederen uit de EU.

De tegenmaatregelen in de vorm van importheffingen zijn een reactie op de Amerikaanse heffingen van 25% op staal en aluminium die op 12 maart 2025 ingingen. De percentages van de tegenmaatregelen variëren van 10 tot 50 %.

Het is overigens niet de eerste keer dat de EU importheffingen instelt op producten uit de VS. In 2018, tijdens de eerste presidentstermijn van Donald Trump, gebeurde dat ook al. Omdat de VS op enig moment de heffingen op producten uit de EU weer hadden afgeschaft, is het pakket aan tegenmaatregelen van de EU vanaf 2022 gepauzeerd (geschorst) geweest. Maar deze tegenmaatregelen komen nu dus opnieuw te gelden.

De partij die de goederen importeert in de EU betaalt de importheffingen. Dat kan een Amerikaans merk zelf zijn maar ook een Europese importeur. Of een Europese consument die een online aankoop doet bij een (Amerikaanse) webshop, waarbij de goederen vanuit de VS verstuurd worden. Merken of importeurs zullen de importheffingen waarschijnlijk (deels) doorberekenen aan de eindgebruiker. Dit is vaak de consument.

Importheffingen en andere invoerrechten, in welke vorm dan ook, worden geheven en geïnd door de Douane.

Importheffingen en andere invoerrechten zijn onderdeel van de zogenaamde ‘Traditionele Eigen Middelen’ van de Europese Unie. Van het totale bedrag aan betaalde invoerrechten mag Nederland 25% zelf houden. Dit dient om de kosten die de Douane moet maken te dekken en noemen we perceptiekostenvergoeding. De overige 75% draagt Nederland af aan de EU. 

De tegenmaatregelen die de EU instelt zijn van toepassing op bepaalde producten ‘van oorsprong’ uit de VS. Dit betekent dat het gaat om de goederen die in de VS zijn geproduceerd. Soortgelijke goederen die in derde landen zijn geproduceerd vallen niet onder de tegenmaatregelen van de EU.

Naast de maatregelen die vanaf 1 april 2025 ingaan, is inmiddels ook bekend geworden dat de EU van plan is om nog een aanvullend pakket aan tegenmaatregelen in te stellen. In totaal zouden de tegenmaatregelen van de EU van toepassing kunnen zijn op de uitvoer van goederen uit de VS ter waarde van maximaal 26 miljard euro. Dat is hetzelfde bedrag aan heffingen dat de VS ook instelde op goederen uit de EU.

Dit tweede pakket aan tegenmaatregelen zal naar verwachting ook in april 2025 ingaan. Hierover wordt nog onderhandeld binnen de EU en met de VS.

Het heffen en innen van invoerrechten, in welke vorm dan ook, is één van de basistaken van de Douane. De Douane controleert weliswaar risicogericht, maar iedere extra maatregel heeft wel gevolgen voor de beschikbare controlecapaciteit. Daarom maken ontwikkelingen zoals deze de uitvoering van alle taken en de afdekking van alle verschillende risico’s steeds moeilijker. Door het groeiende aantal taken in combinatie met de enorme toename in het aantal aangifteregels die de Douane jaarlijks moet verwerken, staat dit al langere tijd onder druk.

De Douane volgt deze ontwikkelingen daarom nauwlettend om te bezien wat de impact van de  tegenmaatregelen is op ons werk.