Regiodirecteur Peter van Buijtenen blikt terug op leerzame pilot verkorten aanzegtermijn

Weblogbericht | 19-08-2024 | Webredacteur Douane

Wat betekent het verkorten van de aanzegtermijn?

“De Douane wil ervoor zorgen dat een container gecontroleerd kan worden, voordat criminelen erbij kunnen komen. Op het haventerrein moet de integriteit van de lading gegarandeerd zijn. Dat is een van onze kerntaken. Binnen de huidige werkwijze geven we bij bedrijven 72 uur van tevoren aan of we de zending gaan controleren. Deze ruime aanzegtermijn is er om commerciële partijen goed te faciliteren: het zorgt voor voorspelbaarheid in de logistieke keten. Maar het geeft criminelen ook veel tijd om hun uithaal-acties te organiseren. Daarom willen we de aanzegtermijn terugbrengen naar 24 uur. Dit betekent dat bedrijven 24 uur voordat een lading in de haven arriveert, horen of deze gecontroleerd wordt door de Douane. Met deze pilot wilden we vooral testen wat de impact is op de logistieke processen.”

Hoe is de pilot verlopen?

“Een van de doelen van de pilot is om er van te leren, dat is zeker gelukt. We werken binnen de havenlogistiek met een geschatte aankomsttijd (ETA, Estimated Time of Arrival) en de werkelijke aankomsttijd (ATA, Actual Time of Arrival). Transportbedrijven geven bij de Douane aan wanneer ze denken dat hun lading aankomt in de Rotterdamse haven. De Douane geeft dan op haar beurt 24 uur voor die geschatte aankomsttijd door aan bedrijven of ze een controle krijgen. Maar in de praktijk blijkt dat de werkelijke aankomsttijd vaak veel later is dan de geschatte aankomsttijd. Schepen lopen namelijk geregeld vertraging op. Soms wel tot enkele dagen. Zo zit er dus nog steeds veel tijd tussen het aanzeggen van de controle en de controle zelf. We hebben uit de pilot geleerd dat we strenger moeten gaan worden op die geschatte aankomsttijd. Die moet in de toekomst beter overeenkomen met de daadwerkelijke aankomsttijd. Pas als dat gebeurt, kunnen we echt goed testen wat het verkorten van de aanzegtermijn doet met de logistieke processen in de haven.”

Hoe reageerden havenbedrijven op de pilot?

“Vooraf kregen we veel signalen dat ze er niet op zaten te wachten. Er was bezorgdheid over de verwachte impact op de logistieke processen, met name bij partijen die verantwoordelijk zijn voor het transport uit de haven. Daarom hebben we ervoor gezorgd dat alles tot in de puntjes was voorbereid en zijn we goed blijven communiceren met het bedrijfsleven. Maar tijdens de pilot hebben we geen enkele klacht ontvangen. Dat zal ook te maken hebben met het grote verschil tussen de geschatte aankomsttijd en de daadwerkelijke aankomsttijd.”

Heb je tijdens de pilot gedragsverandering bij de uithalers gezien?

“Onze aandacht ging vooral uit naar de impact op de logistieke processen. Toch zien we wel iets opvallends: criminelen anticiperen op onze pilot. Door uithalers al voordat risicoschepen aankomen te positioneren op de haventerminals in zogenoemde hotelcontainers. Dat zijn lege containers waarin uithalers zich laten opsluiten om ongezien het haventerrein op te komen.”

Komt er een vervolg?

“Ja, nog dit jaar gaat een volgende pilot van start. De Douane wil de mogelijkheid tot het creëren van gelegenheidsstructuren tot uithalen minimaliseren. De pilots zijn bedoeld om dit samen met het bedrijfsleven te doen en de impact te onderzoeken in hoeverre het verkorten van de aanzegtermijn effect heeft op de logistieke processen. Ook als de geschatte aankomsttijd van schepen overeenkomt met de daadwerkelijke aankomst. We zijn met bedrijven in overleg over onder andere de lengte van de nieuwe pilot.”

Zijn er andere maatregelen die de Douane wil gaan nemen tegen uithalers?

“De Douane is continu bezig om het uithalers op allerlei manieren lastig te maken. De tijd die de Douane kwijt is aan een controle zal in de toekomst nog korter moeten. Containers worden nu gelost door een kraan en vervolgens op het terrein geplaatst in afwachting van een mogelijke douanecontrole. Om die controle uit te voeren heeft de Douane nu maximaal 36 uur de tijd. Die tijd hebben uithalers nu ook om de container leeg te halen. De Douane wil in de toekomst dat de container met één beweging door de kraan op een trein wordt gezet en daarna direct gecontroleerd wordt door een mobiele scanner. Transportbedrijven worden daar ook heel enthousiast van, want dan hoeven zij ook geen 36 uur te wachten. Maar voor de containerterminals is dit heel ingewikkeld. Het zal dus nog even duren voordat we dat in de praktijk gaan terugzien.”